Menno Bentveld belicht in De muur het leven aan weerskanten van een zestal scheidingsmuren en -barrières. Op die manier ontstaat er een nuance die ons de ogen doet openen, maar ook een die zorgt voor een ongemakkelijk gevoel. Het kan soms best comfortabel zijn om ergens simpelweg vóór of tegen te zijn. Met een mengeling van jongensachtig enthousiasme en de wijsheid van een bijna-vijftiger vertelt Menno Bentveld over de plekken waar het leven soms even bizar als ingewikkeld is.
Zijn de ze zes afleveringen vergelijkbaar met de vorige zes afleveringen?
“In deze serie kijken we meer dan in de vorige ook naar onszelf. Toen we voor de vorige serie van De muur bij de grens tussen de VS en Mexico filmden, zeiden de Amerikanen: ‘Komen jullie ons nou vertellen dat we geen muur mogen bouwen? Dat we slecht zijn voor immigranten? Bij ons sterven enkele honderden immigranten per jaar, bij jullie verdrinken er vele duizenden!’ Dat zijn confronterende dingen. Wij zijn opgegroeid met het idee dat muren wegvallen en dat we willen bouwen aan een veilig Europa zonder grenzen. Maar nu bouwen we ineens overal muren. En op die plekken sterven mensen.
Wat zegt dat over óns? Wat doet dat met ons? Een aantal afleveringen van deze serie gaan over Fort Europa. De aflevering over Ceuta bijvoorbeeld, een Spaanse enclave in Marokko, of de muur tussen Hongarije en Servië om Syrische vluchtelingen tegen te houden. We zijn met een fregat mee geweest op de zee tussen Turkije en Griekenland. De hele Middellandse Zee is ook een soort muur, een natuurlijke verdedigingswal waar dit jaar al meer dan 4000 vluchtelingen verdronken.”
Waarover gaat de eerste aflevering?
“We beginnen met Ceuta, een Spaanse enclave in Marokko. Europa op Afrikaans grondgebied dus. Dat is een spannende situatie. Heel veel mannen van beneden de Sahara proberen daar over hekken en muren te klimmen, want Ceuta is Europa. Eerst beuken ze zich door een Marokkaanse politiemacht heen, dan bestormen ze met soms honderden tegelijk met zelfgemaakte ladders de muur. En aan de andere kant staan Spaanse politiemannen die proberen hen van het hek af te trekken en door een deurtje rechtstreeks terug naar Marokko te zetten.
Maar is iemand eenmaal op de grond, op Europese grond dus, dan staan de hulpverleners van het Rode Kruis klaar met foliedekens en dan gaan ze de procedure in. Een vreemde situatie. We praten met Spanjaarden en Marokkanen, maar ook met de Afrikaanse jongens die op weg zijn of net een bestorming achter de rug hebben.”
Het hele interview leest u in de KRO-gids van week 49. Bent u geen abonnee maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.
Tekst: Bea Kastrop, beeld: Rogier Veldman
