Column Leo Fijen: Buiging

Leo Fijen was tot november 2019 hoofdredacteur Levensbeschouwing bij KRO-NCRV daarna is hij deels met pensioen gegaan en zal hij als presentator aanblijven en adviezen geven aan de directie op het gebied van levensbeschouwing. In KRO Magazine schrijft hij wekelijks een column over zaken die hem opvallen of bezighouden.

Ontvoogding. Dat is een woord dat je niet snel tegenkomt. Het komt uit de mond van Richard Schoonhoven, icoon van televisiejournalistiek en personificatie van de eeuw katholieke mediageschiedenis die de KRO is. Hij overleed op 92-jarige leeftijd, bijna net zo oud als onze geliefde omroep.

Een half jaar geleden zag ik hem nog bij het laatste afscheid van persvoorlichter Ben Spekman. Uitvaarten zijn steeds vaker reünies van het omroepverleden. En het mooie aan de KRO is dat iedereen daar aanwezig is: van persafdeling tot kantinepersoneel, van interne post tot spraakmakende journalisten, van regisseurs tot producers.

Dat zegt veel over het wezen van de KRO: dat iedereen daar meetelt en dat de omroep je thuis is. Katholieken onderscheiden zich door een groepsgevoel en door de kracht van het beeld, meer dan door het woord. Dat beeld heeft Richard Schoonhoven als hoofdredacteur van Brandpunt en mediadirecteur van de KRO tot 1992 altijd ingezet om de journalistiek te ontvoogden van de macht van instituties en iedereen ter verantwoording te kunnen roepen.

Dat was meer bijzonder dan het nu lijkt, want dat gebeurde in een tijd dat zuilen hun eigen organisatie nodig hadden voor de emancipatie van het volksdeel. En toch schroomde hij niet ook de instituten van de eigen zuil op hun verantwoordelijkheid aan te spreken, tot aan de kerk toe. In die zin was het geen toeval dat bisschop Bekkers alle ruimte kreeg bij de KRO om mensen te wijzen op de vrijheid van het eigen geweten.

Richard Schoonhoven deed veel meer dan deze ontvoogding en dan het beroep op ieders eigen geweten. Hij opende met Brandpunt ook het venster naar andere continenten en was in die zin trouw aan het katholieke gevoel dat we niet voor onszelf leven maar verbonden zijn met de wereldkerk en met het lot van vergeten volkeren. Daarnaast zat in alles wat de KRO aan televisiejournalistiek deed ook altijd een opdracht om de wereld meer humaan te maken, zoals God de schepping ooit bedoeld heeft.

Die solidariteit met mensen en met de schepping heeft Richard Schoonhoven tot het laatst voorgeleefd, ook als zeiler, en komt ontroerend tot uiting in de annonce van zijn overlijden: Schepper, mag ik overvaren? Ik maak een diepe buiging voor deze bijzondere mens en bid hem een behouden vaart toe naar God. Dank voor alles en rust zacht.

Deze column van Leo Fijen staat in KRO Magazine 11. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Reageren? mailbox@kromagazine.nl of Postbus 23200, 1202 ED Hilversum