Als het grote wereldnieuws me schokt, dan ben ik voor even de weg kwijt en zoek ik vaak houvast. In kranten en hun koppen. Zoals bij de smartelijke dood van Aleksej Navalny, teken van hoop en vrijheid in het onderdrukkende en oorlogszuchtige Rusland van Poetin.
Het Algemeen Dagblad blijft neutraal en spreekt van overlijden. De Volkskrant heeft veel meer oog voor de profetische rol van deze dissident. Volgens Trouw moest hij wel sterven in het Rusland van dictator Poetin. NRC sloeg in mijn ogen de plank helemaal mis met de kop: Voorgoed uitgewist. En het Nederlands Dagblad zat het dichtst bij de levensvervulling van Aleksej Navalny: Gestorven voor de waarheid. Die woorden troostten me zeer en deden recht aan het leven van deze martelaar: hij stierf voor een ideaal. En als je zo je leven geeft, word je juist nooit uitgewist.
Alleen de woorden al die we voortdurend hoorden na zijn sterven, ze getuigen van zijn droom: geef nooit op, zoek de vrede en gerechtigheid. Voor die droom is hij gestorven en vermoord. En steeds weer vroeg ik me af hoe hij dat lot heeft kunnen dragen en waarom hij die weg van lijden zelf heeft gezocht door weer terug te gaan naar Rusland na zijn vergiftiging.
Het antwoord vond ik in dagblad Trouw dat een paar dagen na zijn dood een tekst publiceerde die Navalny had uitgesproken op 20 februari 2021 tegenover zijn rechters: ‘Ik ben een religieus persoon, ik word er vaak mee gepest; mijn omgeving bestaat vooral uit atheïsten. Ik was er vroeger ook een, behoorlijk militant zelfs. Ik ben een religieus persoon en dat helpt me enorm bij wat ik doe. Het maakt alles veel gemakkelijker. Ik pieker minder, ik heb minder dilemma’s in mijn leven omdat er een boek is, de Bijbel, dat min of meer precies beschrijft wat ik in welke situatie moet doen’. En dan legt hij de rechters uit wat hem leven geeft in de eenzaamheid van het strafkamp. Hij verwijst dan naar het gebod: zalig zijn degenen die hongeren en dorsten naar gerechtigheid want zij zullen vervuld worden.
Wie de waarheid en gerechtigheid achter zich heeft, zal winnen, zo besluit deze martelaar die juist daarom nooit uitgewist zal worden maar blijft leven, bij God, zijn vrouw en allen die hongeren naar vrede en gerechtigheid.
Deze column van Leo Fijen staat in KRO Magazine 9. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.
Reageren? mailbox@kromagazine.nl of Postbus 23200, 1202 ED Hilversum
