Door onze vaste columnist Leo Fijen
De verleiding is groot om in de eerste dagen van het nieuwe jaar stil te staan bij alles wat ons zorgen baart en verdriet doet. De laatste dagen van het oude jaar zijn er vol van.
Ik kijk naar mensen die zich voortdurend afzetten tegen elkaar. Ik zie in jaaroverzichten de meest vreselijke beelden van terreur en ik hoor hoe politici daar ook weer over bekvechten en zo een slecht voorbeeld geven aan de wereld.
Ik lees dan liever mijn plaatselijke nieuwsblad dat in alle kernen van de gemeente verschijnt. En ik staar naar een foto van de burgemeester die mijn achterbuurvrouw komt feliciteren. Ze heet Rachel Polak en is vlak voor de jaarwisseling 105 jaar geworden. Ze heeft in de Tweede Wereldoorlog bijna haar hele familie verloren: haar vader, haar moeder, haar zusje en haar man. In totaal kwamen er alleen al in haar eigen kring 41 naasten om.
Haar dochter Manuela overleefde de oorlog op een boerderij in Nieuw-Vennep. Zelf overleefde ze de oorlog als assistent-huishoudster in een opvanghuis voor meisjes in Haarlem. In de hongerwinter was er de hereniging met haar dochter die ze niet meer herkende. Ze moesten weer wennen aan elkaar en samen een nieuw leven opbouwen.
Rachel Polak is een kleine vrouw die voor velen in mijn dorp een voorbeeld is geworden. Ze kijkt liever niet achterom maar leert iedereen om te dromen van een nieuwe toekomst. Ze is nog steeds gezegend met een heldere geest en vindt niets mooier dan gedichten over wereldvrede uit het hoofd te declameren.
Ze weigert zich neer te leggen bij de sfeer van populisme en polarisatie en blijft praten over solidariteit en gerechtigheid. Ze kan niet meer lopen, ligt bijna de hele dag in haar stoel, maar is via haar lijfblad Het Parool wel verbonden met de buitenwereld. En ze blijft lachen, soms daar haar tranen heen.
Ze weet dat deze maand januari in heel de wereld 75 jaar Auschwitz wordt herdacht. Maar wanneer ik haar alle goeds voor het nieuwe jaar kom wensen, drukt ze me toch weer op het hart: vergeet het nooit, het licht wint het uiteindelijk van het donker.
