Tijdens de nachtmis wordt elk jaar een tekst voorgelezen waarin de vredevorst wordt aangekondigd; de geboorte van Jezus. Volgens theoloog Peter Nissen, op kerstochtend te gast in De verwondering, kun je in elk pasgeboren kind een vredevorst zien. Want elk kind wordt geboren zonder gevoelens van haat, afgunst en geweld. “In elk kind ligt de belofte van vrede.” Zo omschrijft Nissen de kern van het christelijk geloof. “Het is een oproep om ervoor te zorgen dat het kind in vrede en vrijheid kan leven. Vrede en vrijheid hebben in de geschiedenis veel met elkaar te maken. Vrede is een omgeving waar je je beschermd en veilig voelt. Het is meer dan een wapenstilstand; je kunt leven zoals je bent.”
Onze wereld is klein, vindt hij. “We zijn vooral tevreden als er vrede is in onze achtertuin, maar moeten we daar wel zo snel genoegen mee nemen?” Want de huidige werkelijkheid is anders; met oorlogen aan de rand van Europa en de financiële problemen die veel mensen in Nederland ervaren. Vroeger werd er vaak gezegd dat alle woorden waar ‘te’ voorstaan verkeerd zijn, behalve ‘tevreden’. Van Nissen mag deze aanname geschrapt worden. “Ik vertaal het woord tevreden naar ‘in vrede zijn’ en dan niet in de betekenis van gezapigheid en je erbij neerleggen, maar vooral als aanmoediging om niet te snel tevreden te zijn als het over vrede gaat.”
De dikke ik
Velen voelen de drang zichzelf groter te maken en anderen kleiner, meent Nissen. Hij verwijst naar filosoof Harry Kunneman, die de assertieve burger beschrijft als ‘de dikke ik’: iemand die gaat voor zichzelf en zich niet bekommert om het publieke belang. “Het gaat vaak om rijk worden, machtig zijn, invloed hebben en bewonderd worden. Kijk naar de populaire cultuur met influencers, maar ook naar hoe Rusland letterlijk extra ruimte wil innemen. Jezus vond dat je jezelf niet moest wegcijferen, maar dat je ook zeker niet de ruimte moet innemen die een ander toekomt.” Nissen roept de mens op om, net als Jezus, aan zichzelf te werken. “Laten we oefenen in bescheidenheid.” Hij denkt dat de oplossing van de huidige crises, zoals die van het klimaat, niet alleen moet komen uit de technologie, maar dat het vooral gaat om een morele verandering van de mens. De omkeer zal volgen wanneer we als mens verantwoord omgaan met de aarde.
Het vertrouwen in de mensheid is Nissen niet verloren. Hij is ervan overtuigd dat heel veel mensen het goede doen, juist vanuit de christelijke traditie. Mensen die niet gevoelig zijn voor de verleidingen en materiële mogelijkheden van deze tijd. Hij verwijst hierbij naar de tv-serie van Floortje Dessing, die mensen opzoekt die op afgelegen plekken wonen, in eenvoud leven en gelukkig zijn.
Het hele interview leest u in KRO Magazine 52. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.
Tekst: Monique Keeris
