Margriet Vroomans: ‘Ze verdienen een muzikaal monument’

Ze wil dat hun namen genoemd worden, hun muziek gehoord. Ze wil ze eren, de musici die de Tweede Wereldoorlog niet of ternauwernood overleefden. Margriet Vroomans van 'De ochtend van 4' zet hen alsnog in het licht.

Je hebt veel te kiezen. Wat vertel je, wat laat je weg?

“Je wilt altijd meer vertellen dan de tijd toestaat. We kiezen voor degene van wie we een verhaal kunnen vertellen én muziek kunnen laten horen. Bijvoorbeeld Marius Flothuis: hij heeft in kamp Vught nog gecomponeerd maar raakte de muziek kwijt. Die had hij in zijn hoofd en zodra hij de kans kreeg, heeft hij alles alsnog opgeschreven. In Duitsland moest hij mee met de dodenmars vanuit kamp Sachsenhausen. Tienduizenden verzwakte mensen die 20, 25 kilometer per dag liepen. Wie viel werd doodgeschoten. Flothuis heeft het gehaald, terwijl hij zijn uitsonate op z’n lichaam droeg: voor de warmte en voor de veiligheid. ”

Hoe zou jij vrijheid omschrijven?

“De kans je talenten ten volle te gebruiken. Zonder beperking door politiek, ideologie, godsdienst of wat dan ook. Het is verschrikkelijk als een systeem zegt: jij doet niet mee. Vrijheid betekent dat iedereen tot zijn of haar recht kan komen. Maar ook nu zijn er landen waarin muziek verdacht is en kunstenaars worden beperkt. Ik denk aan de Syrische danser, Ahmad Joudeh, over wie die prachtige documentaire Dance or die is gemaakt. Hij kon door de oorlog en het regime daar niet dansen en heeft nu gelukkig onderdak gekregen bij ons Nationale Ballet.”

Hoe geven we de waarde van vrijheid door aan de volgende generaties?

“Door de verhalen te vertellen. Zoals in ons programma. Ik wilde ook dat heel Nederland een lied zou kunnen zingen dat te maken heeft met de bevrijding. We hebben gekozen voor een lied dat tijdens de oorlog in een vrouwenkamp op Sumatra werd gezongen. Die vrouwen hadden niets anders dan hun stem en ze hebben een stemmenorkest geformeerd. Zingen was mentale voeding, geestelijke vrijheid. Er is zelfs een film van gemaakt, Paradise Road. Het is een lied zonder woorden, het ‘Largo’ uit Dvoraks symfonie De Nieuwe Wereld. We laten het arrangeren voor vier stemmen, zodat ook mannen kunnen meedoen. Half februari maken we het beschikbaar, dan hopen we dat koren het lied op hun repertoire zetten en het rond de bevrijding gaan zingen. Tot slot van het project, rond 5 mei, organiseren we een concert waarin we ook muziek van vervolgde componisten laten horen. Als eerbetoon. Zodat deze musici alsnog tot hun recht komen. Zodat zij die omkwamen, niet twee keer zijn vermoord.”

Het hele interview leest u in KRO Magazine 1 Bent u geen abonnee maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Tekst: Ella Weisbrod