Astrid Joosten: ‘Ik ervaar meer balans’

Vijftig jaar geleden bedacht VARA-regisseur Ellen Blazer de quiz 2 voor 12. Dertig jaar geleden trad Astrid Joosten aan als presentator. ‘De formule staat nog als een huis en de kijkcijfers groeien.’

Kun je je het begin nog herinneren?

“O ja, wij maakten een heel nieuwe start. 2 voor 12 begon in 1971 met Joop Koopman als presentator. Het liep tien jaar en werd toen om onbegrijpelijke redenen van de buis gehaald. In mijn Tros-jaren had ik naast Jongbloed & Joosten ook Triviant gepresenteerd en dat vond ik zo leuk. Dus ik wilde graag weer een quiz toen ik bij de VARA terugkwam. Marcel van Dam haalde 2 voor 12 uit de kast. Prachtig, want daar keek ik vroeger samen met mijn vader al naar. We hebben oude afleveringen teruggekeken, zochten kennis bij elkaar door vroegere medewerkers aan te trekken en begonnen opnieuw. Voor mij was het spannend, want Joop Koopman was een oudere, wijze, belezen heer, net zoals het profiel van de quiz. En ik was een meisje naar wie gekeken werd of ze het aankon, of ze wel genoeg bagage had. Dat maakte me wel zenuwachtig.”

Is er in de loop der jaren veel veranderd?

“De formule staat als een huis en de kijkcijfers groeien. Natuurlijk hebben we wat aangepast. Vroeger speelden mensen mee voor de eer, maar de calculerende burger deed z’n intrede in de maatschappij en dat zagen wij terug in de deelnemers. Ze ontwikkelden strategieën door minder op te zoeken, zodat ze minder geld verloren en met negen letters konden ze het woord ook raden. Heel uitgekiend. Toen hebben we de bonus ingevoerd: bij nul fouten honderd euro (of waren het nog guldens?) bonus, bij één fout vijfenzeventig, enzovoort. Later gingen mensen heel veel opzoeken voor de bonus, ook antwoorden die correct waren. Dat haalde de spanning eruit. Dus kwam er een bonus voor een goed antwoord zonder opzoeken. In de redactie hebben we ook regelmatig besproken of we nog naslagwerken moesten gebruiken. We besloten dat de quiz een instituut was geworden en dat wij boeken als cultuurgoed blijvend wilden omarmen. Maar in de computer kan Wikipedia worden gebruikt. Geen ander zoekprogramma, om discussies over verwarrende informatie te vermijden.”

Wat is de kracht van deze quiz, denk je?

“De kwaliteit. Kijkers herkennen dat en houden ervan. Mensen willen graag wat leren en vinden het leuk om thuis mee te doen. Het is een sport geworden om het woord eerder te raden dan het team. Altijd mooie filmpjes van de HKU, waarmee we al jaren samenwerken. En het is een vorm van slow television. Vertrouwd. Een constante factor.”

Het hele interview leest u in KRO Magazine 34/35. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Tekst: Ella Wiesbrod