Door onze vaste columnist Leo Fijen
Een jaar geleden ontmoette ik de opperrabbijn bij de evaluatie van een programmareeks. Hij vertelde me over zijn zorgen. Over een klimaat van radicaliteit en intolerantie, over een sfeer van dreigend geweld en toenemende intimidatie. En hij betrok het niet alleen op zichzelf en op de joodse gemeenschap.
Onlangs ontmoette ik hem weer, op een college voor studenten theologie. Zijn boodschap was nog pessimistischer. De vrijheid van het woord en de vrijheid van geloof waren in het geding, bezwoer hij ons allemaal. En hij noemde Frankrijk als het meest beklemmende voorbeeld.
Niet voor niets waren er nergens zo veel joden geëmigreerd als juist daar. Maar andere groepen werden evenzeer bedreigd. Het wachten is op een escalatie die niemand wil, maar die wel onvermijdelijk is.
Hij sprak deze woorden op dinsdag 6 januari. Nog geen 24 uur later hoorde ik over de niet te bevatten aanslag in Parijs. Nog geen dag later werden er twaalf mensen in koelen bloede neergeschoten, met een verwijzing naar Allah. Nog geen etmaal verder schudde de wereld op haar grondvesten omdat de verdedigers van het vrije woord de woede van moslimfundamentalisten hadden opgeroepen.
Ik reed die middag naar Amsterdam, waar de redactie van Jinek stad en land afbelde om die avond het hele programma eraan te wijden. Het werd een ode aan het vrije woord dat altijd moet blijven klinken en niet mag buigen, voor geen enkel geweld.
Het was een emotionele oproep aan iedereen in Nederland om niet te bezwijken en de onheilspellende ontwikkelingen bij de naam te blijven noemen. De man met de moedigste stem is een imam die moslims oproept om niet naar Syrië te gaan als strijder voor het kalifaat en die dat ook moet bekopen met vele bedreigingen.
Toen hij na middernacht vertrok, zei hij mij dat het zijn droom is om een keer terug te komen in het programma. Maar dan met een blije boodschap over zijn moslims.
