Leo Fijen: Muziek

Leo Fijen is hoofdredacteur Levensbeschouwing bij KRO-NCRV. In KRO Magazine schrijft hij wekelijks een column over zaken die hem opvallen of bezighouden.

In het verpleeghuis wordt met grote regelmaat muziek gemaakt op de afdeling voor ouderen die dementeren. De geestelijk verzorger gaat achter de piano zitten en zingt de meest bekende liedjes uit de jeugd van de ouderen. Zelfs degenen die wat afwezig lijken, veren op en beginnen mee te zingen.

Muziek uit de oude doos brengt het leven terug bij mensen die dementeren. En iedereen reageert. Zelfs de oude vrouw die er in eerste instantie niets van wil weten. Ze is een beetje ondeugend en tegendraads en blijft demonstratief op de laatste rij zitten. Alsof ze wil zeggen: aan mijn lijf geen polonaise.

Maar zonder dat we dit in eerste instantie doorhebben, schuift deze vrouw steeds een rij op. En als de finale van de liedjesochtend aanstaande is, zit ze helemaal vooraan. In niets lijkt ze nog op de vrouw die aan iedereen liet weten dat ze niet meedoet. Alle voorbehoud is weg. Ze geeft de toon aan, ze kent de liedjes uit haar hoofd. Dan vraagt de geestelijk verzorger of deze muziek nog doet denken aan hun jeugd. De vrouw op de eerste rij staat op en begint te vertellen. Over een winkel die haar ouders hadden, over haar moeder die arme gezinnen vaak wat extra’s meegaf en over het verdriet van die jaren.

De geestelijk verzorger vraagt naar dat verdriet. Dan gaat de vrouw verder met vertellen en komt ze met een verhaal dat niemand in het verpleeghuis kende. Ze begint over haar kleine zusje dat plotseling is overleden en dat haar moeder zo verdrietig maakt. Ze praat in de tegenwoordige tijd alsof het vandaag gebeurt. Deze vrouw, tot leven gekomen door de muziek, vertelt over het sterven van haar zusje en beleeft het opnieuw. En iedereen is er stil van, ook de geestelijk verzorger. Die hoeft geen nieuwe vragen te stellen. Want de vrouw vertelt dat haar zusje bij God is. Ze gelooft in de hemel en voelt zich in haar geloof verbonden met haar zusje, ook op deze ochtend. Dat troost haar. Ik kijk naar haar en denk: als de buitenkant van een mens aftakelt, kan de binnenkant open gaan en ons vertellen over liefde door de dood heen.

Reageren? mailbox@kromagazine.nl of Postbus 23200, 1202 ED Hilversum

Deze column van Leo Fijen staat in KRO Magazine 5. Bent u geen abonnee maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.