Door onze vaste columnist Leo Fijen
Als je mij tien jaar geleden had gezegd dat ik drie kinderen zou krijgen van wie er één zou overlijden, dan had ik niet geweten hoe ik dat verlies te boven zou zijn gekomen.
Dat schrijft een moeder me in een ontroerende mail. Ze verloor haar dochter en ze kent nog steeds verdrietige momenten.
Maar de liefde overheerst door de dood heen, geeft ze me mee. Want haar dochter die nog geen jaar geleefd heeft, leerde haar moeder zo veel: geluk, goedheid, overgave, verwondering, kracht en doorzettingsvermogen.
De dankbaarheid voor het geschenk van het leven van dochter overheerst bij haar moeder. Het is volgens haar goed dat we van tevoren niet weten hoe het leven loopt.
Daarom kunnen we vaak meer aan dan we hadden gedacht. Ze weet overigens nog steeds niet waar ze de kracht vandaan heeft gehaald om verder te gaan.
Het lijkt alsof ze niet zelf de kracht heeft opgebracht maar een stem in haarzelf.
Ik lees die woorden in een persoonlijke mail en moet onmiddellijk denken aan twee vrouwen die ik deze zomer op Schiermonnikoog ontmoet. Ze gebruiken dezelfde woorden na een huiveringwekkend verhaal.
Ze komen uit Brabant en zijn een paar dagen op het eiland om uit te waaien na heftige tijden. Ze hebben hun broer en één van de echtgenoten verloren aan zelfdoding.
De pijn en het verdriet zijn nog vers. De littekens zullen nooit meer verdwijnen, naast de vele vragen over het waarom.
Maar deze twee vrouwen vertellen ook dat ze zijn opgetild om het verdriet uit te houden. Wanneer ik hun vraag wat ze bedoelen, antwoorden ze dat ze door een engelbewaarder bij de hand zijn genomen.
Ze hebben het gevoel dat ze niet zelf de kracht hebben opgebracht, maar iets buiten henzelf.
Op het moment dat alle grond onder hun voeten verdwijnt en het leven onherstelbaar beschadigd lijkt, vinden ze de veerkracht om door te gaan en worden ze gedragen door hun kinderen en vrienden.
En ten slotte horen ze de diepste stem in henzelf die hen aanmoedigt om door te gaan met leven. Die stem komt van binnen en doet de deur naar buiten steeds meer open.
