Column Leo Fijen: Titus

Leo Fijen is hoofdredacteur Journalistiek en Levensbeschouwing bij KRO-NCRV. In KRO Magazine schrijft hij wekelijks een column over zaken die hem opvallen of bezighouden.

Midden in de vastentijd moet ik op een koude en regenachtige maandagavond in Dordrecht zijn. Daar staat aan de Nolensweg de parochiekerk van de Verrezen Heer. Ik ben moe, heb te weinig gegeten en doe een hazenslaapje op de parkeerplaats voor de kerk. Als het tijd is om een geloofsgesprek te voeren, meld ik me in de kapel. Argeloos loop ik binnen en val stil bij de beelden die ik zie. Het is een gebedsruimte voor Titus Brandsma, de karmeliet die in de Tweede Wereldoorlog zijn stem verhief tegen de nazi’s en dat moest bekopen met de dood in concentratiekamp Dachau.

“Je moet je broeder helpen. Zonder dralen. Zonder dubbelzinnigheid”, lees ik in een folder van vrienden van Titus Brandsma. Hij gaf zijn leven voor de waarheid en deed dat 75 jaar geleden in de diepste verlatenheid en eenzaamheid. Als ergens de weg van de leegte in de veertigdagentijd zichtbaar wordt, dan is het in deze bijzondere karmeliet.

Ik blader door een boekje van deze kapel en lees zijn woorden die nog niets aan actualiteit hebben verloren: “Laten wij leren van hen die ons bestrijden. De eigenliefde en de hebzucht zijn de grote kwalen van deze tijd en de diepste oorzaak van de oorlog.” Ik hoef maar te kijken naar de schreeuwers in de mondiale politiek en weet dat Titus Brandsma ook 75 jaar later gelijk heeft. Hij werd geschonden in zijn diepste waardigheid en bleef toch de weg naar vrede wijzen: “Als je verdraagzaam bent is er een weg naar vrede.”

Deze kloosterling schreeuwde het niet van de daken, relativeerde zijn eigen betekenis en koesterde het gewone: “We zijn niet geroepen grootse opvallende dingen te doen maar het is onze plicht gewone dingen op grootse wijze te doen.” En hij leefde dat voor tot aan zijn gruwelijke dood toe. Ik lees in zijn gedachteniskapel te Dordrecht verder in het boekje en raak ontroerd. Daar staat een gedicht van zijn hand over het leed dat boven op hem kwam staan. In die ergste pijn wachtte hij geduldig op God, als de diepste grond van zijn leven en als een voorbeeld voor allen die lijden in deze tijd.

Deze column van Leo Fijen staat in het KRO Magazine van week 13. Bent u geen abonnee maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.