Column Leo Fijen: Titus Brandsma

Leo Fijen was tot november 2019 hoofdredacteur Levensbeschouwing bij KRO-NCRV daarna is hij deels met pensioen gegaan en zal hij als presentator aanblijven en adviezen geven aan de directie op het gebied van levensbeschouwing. In KRO Magazine schrijft hij wekelijks een column over zaken die hem opvallen of bezighouden.

Bijna 36 jaar geleden maakte ik de overstap van het onderwijs naar de journalistiek. Ik ruilde mijn baan als leraar geschiedenis aan twee katholieke middelbare scholen in voor een plek in het hart van de kerkprovincie. Ik viel met mijn neus in de boter want ik zat nog niet in Utrecht of paus Johannes Paulus II bracht dat historische bezoek. Daarin werd al vooruitgekeken naar de zaligverklaring van Titus Brandsma, later dat jaar.

Louis Frequin, hoofdredacteur van De Gelderlander, maakte een speciaal magazine over Titus Brandsma. Ik mocht dat als eindredacteur begeleiden en leerde Titus toen pas goed kennen. Het was het begin van mijn werk als journalist. Ruim 23 jaar na zijn gewelddadige dood in Dachau leerde deze karmeliet uit Friesland me waar het in de journalistiek om draait: om de waarheid. Die is onmisbaar om een geloofwaardige samenleving op te bouwen die recht wil doen aan de waardigheid van iedere mens als beeld van God.

Daar ging het Titus Brandsma om, daarom ging hij op verzoek van kardinaal De Jong langs bij alle redacties van kranten in de oorlog, met de volgende boodschap: buig niet voor de nazi’s, toon de trouw aan de waarheid, bericht over de ongerechtigheid en wees niet bang. Want hoezeer het leed ook op een mens drukt, God woont in je hart en troost je. De Friese karmeliet reist sinds 1985 met me mee, als een voortdurende inspiratiebron. Ik heb het gevoel dat deze Titus tot me blijft spreken, dwars door zijn dood heen.

Kort geleden was ik voor een geloofsgesprek in het Karmelklooster van Drachten. Daar zag ik Titus weer, in een gebrandschilderd raam. Hij geeft daar na een preek op Goede Vrijdag de zegen aan zijn medegevangenen. Boven hem is een kruis te zien met daaronder de smekende handen van slachtoffers om moed en kracht in hun lijden. Aan zijn voeten ligt een draak die het kwaad van de nazi’s voorstelt. En naast hem de figuur van Christus die Zijn hart toont als een toevlucht voor ieder die lijdt. Ik keek ontroerd naar dat raam, want ik zag hoe een mens met Christus het kwaad kan weerstaan en teken van hoop kan zijn, ook bijna tachtig jaar na zijn gewelddadige dood.

Deze column van Leo Fijen staat in KRO Magazine 17. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Reageren? mailbox@kromagazine.nl of Postbus 23200, 1202 ED Hilversum