Geloof het of niet, maar ik werd dezer dagen gebeld door journalisten van een andere omroep, met de vraag of we nog wel helden en heiligen nodig hebben. Die vraag werd ingegeven door de cultuur van onze tijd om alle heilige huisjes omver te blazen en alle iconen het leven onmogelijk te maken. Want veel helden of heiligen van onze tijd blijken het niet te redden tegen de honger om reputaties kapot te maken. Misschien zijn helden of heiligen daarom niet meer van deze tijd. Niemand houdt stand in de cancel-samenleving en iedere leider heeft fouten of gebreken.
Ik hoefde niet lang na te denken over een antwoord: we hebben juist meer dan ooit helden en heiligen nodig. Ik zal uitleggen waarom. Juist in een tijd waarin niets heilig is, doen we er goed aan duidelijk te maken dat heiligheid samen kan gaan met menselijke gebreken. Sterker nog, gebrokenheid en kwetsbaarheid gaan vaak vooraf aan de beslissing van mensen om het roer om te gooien. Heiligheid ontstaat juist vanuit een leven dat faalt en fout op fout stapelt. Neem Charles de Foucauld die dezer dagen heilig wordt verklaard door paus Franciscus.
Deze nieuwe heilige koos na een leven van arrogantie, overmoed en overdaad voor mensen in de vergetelheid, tot in de woestijn toe. Hij deelde het bestaan van de Toearegs op de meest afgelegen plek van de wereld. Met gevaar voor eigen leven, hij werd vermoord. Zoals onze Titus Brandsma ook niet zonder fouten en gebreken was. Maar juist daardoor wist hij op het beslissende moment wat hem te doen stond: opkomen voor de journalistieke vrijheid en waarheid en de moed hebben daarvoor met Christus in zijn hart te lijden, tot aan de dood toe.
Heiligen doen op het beslissende moment het goede en zijn daardoor een voorbeeld voor iedereen. Ook omdat je kunt deugen na al je tekorten, omdat je daardoor voortleeft door alle dood heen. Lees maar wat Titus Brandsma schreef in cel 577 van de strafgevangenis te Scheveningen op 29 januari 1942: ‘Ik ben er al helemaal thuis in dat kleine celletje. Ik ben er alleen, o ja, maar nooit was Onze Lieve Heer mij zoo nabij. Hij is nu mijn enige toeverlaat en ik voel me veilig en gelukkig.’
Deze column van Leo Fijen staat in KRO Magazine 20. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.
Reageren? mailbox@kromagazine.nl of Postbus 23200, 1202 ED Hilversum
