Column Leo Fijen: Kapelaan

Leo Fijen is hoofdredacteur Levensbeschouwing bij KRO-NCRV. In KRO Magazine schrijft hij wekelijks een column over zaken die hem opvallen of bezighouden.

‘Met diepe gevoelens van medeleven kom ik u en uw familie alsnog mijn deelneming betuigen bij zijn verscheiden. Met trots zal ik zijn daden van naastenliefde en trouw aan zijn geloofsovertuiging en aan het vaderland in herinnering houden.’ Dat schrijft koningin Wilhelmina in een persoonlijke brief aan de familie van Jac Naus, de kapelaan van Venlo, twee jaar na zijn dood in het concentratiekamp Bergen-Belsen.

Hij stierf in de nacht van 15 op 16 april 1945, op het moment dat de pantserwagens van de Britten het kamp bevrijdden. Korte tijd daarvoor had kapelaan Penders van Gulpen hem voorzien van het laatste sacrament, zoals kapelaan Hegge schrijft in een andere brief aan de familie. ‘Enkele pantserwagens kwamen het kamp binnenrijden; wij waren bevrijd!! Jac was zeer zwak; we konden zien dat het leven kalm wegging; den volgende morgen bleek hij te zijn overleden; hij is heel zacht ontslapen, in de late avond uren van de dag der bevrijding die hij nog mocht beleven maar niet meer genieten’, zo valt in deze ontroerende brief te lezen. Ik citeer uit dit schrijven en dat van koningin Wilhelmina om een ode te brengen aan deze kapelaan Jac Naus en in hem aan alle kapelaans van Limburg die voor de vrijheid zijn gestorven.

Ik doe dat omdat ik deze maanden voor het eerst hoorde dat er maar liefst dertig kapelaans van het bisdom Roermond zijn gestorven in concentratiekampen. Kapelaan Naus staat voor al deze priesters die hun leven gaven voor de vrijheid. Ze gebruikten de structuren van de katholieke kerk om onderduikers uit alle delen van Nederland een veilige plek te geven en om andere vormen van verzet te coördineren.

Jac Naus was nog maar net priester en kapelaan in Venlo toen hij zijn verantwoordelijkheid nam. Hij werd in 1944 verraden en kwam via kamp Vught en Sachsenhausen in Bergen-Belsen terecht. We herdenken en vieren dezer dagen 75 jaar vrijheid. Kapelaan Jac Naus heeft die vrijheid niet meer mogen meemaken, hij stierf op 31-jarige leeftijd. Zijn stoffelijk overschot ligt in de massagraven van Bergen-Belsen. Zijn kelk wordt bewaard in de parochiekerk van Venlo. Zijn naam leeft voort in zijn geboortedorp Helden. Daar is een straat naar hem genoemd.

Deze column van Leo Fijen staat in KRO Magazine 37. Bent u geen abonnee maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.

Reageren? mailbox@kromagazine.nl of Postbus 23200, 1202 ED Hilversum