Hoe groeide een kostuumdrama uit tot een trendsettend fenomeen?
Over de oorzaken van het ongelooflijke, wereldwijde succes van Downton Abbey – de serie is te zien in 250 landen – is al vaak gespeculeerd en geschreven. Geroemd worden de grandioze rolbezetting, de schitterende locaties, de meeslepende familiegeschiedenis en de prachtige (aan)kleding.
Anderen zoeken de verklaring voor het succes dichterbij, letterlijk in huis: bij de ijzersterke hoofdpersonages. Maar dat kan het toch niet alleen zijn? Series als The Onedin Line, Brideshead revisited en de talloze Jane Austen- bewerkingen kenden ook boeiende karakters. Wat maakt Downton Abbey dan zo anders?
Producent Gareth Neame zegt dat juist daarin de verklaring zit: Downton ís anders: ‘Het merendeel van de Engelse kostuumseries die jullie tot nu toe te zien kregen, waren getrouwe romanbewerkingen uit de Engelse literatuur. De producenten zijn daardoor gebonden aan de structuur van het boek. Vaak gaat het om een verhaal dat een chronologische lijn volgt, de zoektocht naar een geschikte echtgenoot bijvoorbeeld, of een bepaalde wilsbeschikking.
En dat is niet de wijze waarop tegenwoordig entertainment wordt aangeleverd. Dat gebeurt namelijk meestal in een hoog tempo, met meerdere verhaallijnen en meerdere karakters. We hebben het ouderwetse Engelse landhuis, bijna een genre op zichzelf, gecombineerd met die eigentijdse snelle soapachtige productiestijl. En dat maakt Downton Abbey zo anders dan die vroegere series.’
Amerikaanse Traditie
Ook Julian Fellowes, de schrijver van Downton Abbey, vermoedt dat daarin de kneep zit. ‘Aan de buitenkant denk je dat het hier om een vrij traditioneel kostuumdrama gaat, boordevol korsetten en zo. Maar de verhaalstructuur ligt veel dichter in de buurt van Amerikaanse successeries als West Wing, ER of Mad men. Je kunt gerust stellen dat de Amerikanen in de jaren tachtig tot op zekere hoogte de manier waarop je een verhaal voor televisie opbouwt, opnieuw hebben uitgevonden. Zij maakten het weer spannend, dynamisch en pittig. Downton past meer in die Amerikaanse traditie.’
Met de finale in zicht, hoe hopen de makers dat de serie herinnerd zal worden? Neame: ‘Ik hoop dat kijkers zich Downton zullen herinneren als uniek Europees drama in wat weleens wordt genoemd het “Gouden Tijdperk van televisie”, waarin de Amerikanen de boventoon voeren.’ Voor Fellowes is de wetenschap voldoende dat hij zó veel mensen wereldwijd plezier heeft verschaft met Downton. ‘Zolang zij Downton met affectie blijven herinneren, is dat voor mij genoeg.’
Vijf miljard
Sinds het wereldwijde succes van de televisieserie mogen talloze Engelse landhuizen zich verheugen in de aanloop van hordes toeristen en dagjesmensen. Uit alle windstreken komen ze: Chinezen, Japanners en Amerikanen, die de afgelopen vijf jaar vijf miljard Britse ponden méér uitgaven dan ze normaal al deden, aldus de Britse krant Daily Mirror.
Nog een kopje?
Een groei van 500 procent. Dat is wat The English Cream Tea Company uit Essex rapporteerde. ‘Elke keer als Downton Abbey wereldwijd op de buis komt, worden we overstelpt met aanvragen voor onze afternoon tea’, vertelde eigenaresse Jane Malyon aan RealBusiness.
Sherry & Port
Vroeger was het een suf damesdrankje maar sherry is weer helemaal ‘in’ bij jongeren. Het warenhuis Marks & Spencer liet in december 2011 weten dat men in drie maanden tijd vijftien procent méér flessen had verkocht. Ook het glas port is weer helemaal hip. Cheers, Violet en Isobel!
5.000 butlers erbij
Waren er in de jaren tachtig nog maar zo’n honderd butlers actief in Groot-Brittannië, momenteel zouden dat er ongeveer vijfduizend zijn. Ook in China, het Midden-Oosten en Rusland krijgen volgens Daily Mirror steenrijke families maar niet genoeg van de onberispelijke Britse bedienden. Met dank aan Mr. Carson.
Pothoed en poeder
Ook de cloche, de klokvormige dameshoed uit de jaren twintig, kwam weer volop in de belangstelling te staan (een verkooptoename van 43 procent). En wat te denken van al die vintage art-decojuwelen, het luxe lingeriemerk Lucile (verkooptoename van 48 procent, met dank aan Lady Cora) en al die klassieke beautyproducten, waaronder Yardley English Rose talkpoeder (toename 38 procent, aldus Daily Mirror)?
