Door onze vaste columnist Leo Fijen
Als ik de bel indruk, hoor ik haar stem. Met dezelfde kracht en vitaliteit als ik reeds jaren gewend ben. Maar wennen doet het nooit, bij deze bijzondere vrouw die op een steenworp van mijn huis en recht tegenover onze kerk woont.
Wanneer ik haar kleine woning in het zorgcentrum binnenga, zie ik dat haar stem geen gelijke tred houdt met de rest van haar gezondheid. Ze ligt op een stoel die ook als bed voor overdag dienstdoet. Ze kan niet meer lopen, ze kan bijna niets meer vasthouden. Alles heeft haar in de steek gelaten, zegt ze lachend. Ze moet zwevend naar bed voor de nacht, ze moet ook weer uit bed getakeld worden. Ze is haar zelfstandigheid helemaal kwijt. En toch hecht ze aan het leven, deze vrouw die in december 105 jaar oud wordt en van geen opgeven weet. Daar had ze in het verhaal van haar leven alle reden toe. Want ze heeft als joodse vrouw bijna alles verloren wat ze kon verliezen: haar familie, andere naasten en haar dierbare spullen. Maar ze weet ook dat zo velen hun leven hebben gegeven voor de vrijheid. Zelf was ze in de illegaliteit actief voor Het Parool.
Wanneer ik naar haar verhaal luister, vraagt ze of ik beneden bij de brievenbus Het Parool voor haar wil halen. Lezen gaat steeds moeilijker, maar deze krant hoort bij haar leven. Ze leeft met alle beperkingen van een oudere vrouw maar koestert het bestaan, juist omdat ze weet dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. En ze kan dat doen omdat ze in haar hart en haar hoofd nog achttien jaar is. Ze declameert het ene na het andere vers en doet dat lachend.
Als ik haar vraag wat de teleurstelling van haar leven is, hoeft ze niet lang na te denken. Ze had een droom, ze leefde voor die droom: dat de wereld meer vrede zou mogen kennen. Ze heeft er zelf alles aan gedaan, maar ze weet nu dat die vrede in de wereld verder weg is dan ooit. Ik denk dat haar hart gehuild heeft toen ze de uitslag hoorde van de Amerikaanse verkiezingen
